توانبخشی و فیزیوتراپی سالمندان بخش مهمی از درمان هایی است که این افراد در شرایط خاصی به آن نیاز دارند. در حقیقت با افزایش سن، بدن شروع به تحلیل رفتن می کند. اما به هر حال مسئله ای است که همه ما در نهایت با آن رو به رو خواهیم شد. در بیشتر موارد، این روند طبیعی است و فعالیت های زندگی روزمره در دوران سالمندی را مختل نمی کند. بسیاری از افراد در سنین سالمندی خود فعال و مستقل باقی می مانند. اما شرایطی مانند مشکلات تعادلی، سکته مغزی، زمین خوردن، ضربه به سر و… فرد را نیازمند دریافت خدمات توانبخشی و فیزیوتراپی سالمندان می کند. در این موارد، مراقبت های ویژه معمولا ضروری بوده، و ممکن است تنها راه بازگشت فرد به زندگی مستقل باشند.
زمینه های مداخلات توانبخشی برای سالمندان
تسهیلات مرتبط با توانبخشی سالمندان در زمینه های مختلفی به آن ها ارائه می شود. درمان در کلینیک، خانه فرد و تطابقات محیطی نیز از اقدامات توانبخشی می باشد. این مسئله از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا هرچه زمان بیشتری به توانبخشی و درمان اختصاص داده شود بیمار سریعتر بهبود می یابد. توانبخشی و فیزیوتراپی سالمندان بسیاری از بیماری های جسمی از جمله موارد زیر را پوشش می دهد:
- آرتروز و پوکی استخوان
- درمان افتادن های مکرر و عوارض آن
- توانبخشی برای مشکلات ارتوپدی
- درمان چند جانبه در هنگام بروز تروما
- توانبخشی در سکته مغزی
- مشکلات بی اختیاری
- اختلالات بلع
- مشکل در راه رفتن
- درمان پس از جراحی تعویض مفصل
- توانبخشی پس از قطع عضو از مداخلات توانبخشی و فیزیوتراپی سالمندان
- درمان اختلالات عصبی عضلانی
- توانبخشی ریوی
- مدیریت زخم
- بهبود مشکلات قلبی و عروقی
- درمان مشکلان ناشی از آسیب به سر و آسیب نخاعی
نحوه انجام مداخلات توانبخشی و فیزیوتراپی سالمندان
ماهیت فیزیوتراپی به این معنی است که پروسه ارزیابی و درمان بر وضعیت جسمی فرد تمرکز دارد. برای افراد مسن، داشتن فعالیت بدنی در زندگی روزمره، نقطه مهمی برای آغاز درمان توانبخشی است. نحوه کار به شکل ارزیابی اولیه، تدوین برنامه درمانی، انجام مداخلات و سپس ارزیابی مجدد توانایی ها و مشکلات است. در مداخلات توانبخشی بررسی می شود که عملکرد فرد در انجام فعالیت های روزمره به چه صورت است. حتی فعالیت های ساده ای مثل جا به جایی بین صندلی یا تخت و تحرک عمومی. در توانبخشی و فیزیوتراپی سالمندان، پس از ارزیابی عملکردی، آسیب های اساسی تأثیرگذار بر فعالیت شناسایی می شوند. به عنوان مثال:
- ضعف یا کوتاهی عضلاتی
- اسپاستیسیتی
- ضعف در دامنه حرکتی
- مشکلات تعادلی
- موانع روانشناختی مانند ترس از سقوط
- مشکلات هماهنگی
- وجود ترمور یا لرزش
درمانگر برای رفع این مشکلات از دو جنبه ورود می کند. یکی انجام تکنیک های دستی و مدالیته های درمانی، و دیگری مداخلات عملکردی در محیط خانه فرد.
هدف از انجام مداخلات توانبخشی و فیزیوتراپی سالمندان چیست؟
مهم ترین دلیل اصرار بر ارائه مداخلات توانبخشی به سالمندان حفظ اسقلال آن ها در انجام فعالیت هایشان است. اکنون سوال این است که چرا حفظ استقلال سالمندان از اهمیت بالایی برخوردار است؟ در پاسخ باید بگوییم تلاش برای حفظ عملکرد و پویایی فرد مهم ترین عامل کاهش سرعت تحلیل بدن در سالمندی محسوب می شود. در عین حال سرعت بهبودی و بازگشت به زندگی نرمال را افزایش می دهد.
بنابراین رویکرد اصلی توانبخشی و فیزیوتراپی سالمندان باید به سمتی باشد که فرد را به انجام مستقل وظایفش هدایت کند. این عدم انفعال علاوه بر پیشرفت جسمانی، وضعیت روانی و حس کارآمد بودن در فرد سالمند را بهبود می بخشد. خانواده بیمار نیز باید در تحقق یافتن این هدف همکاری لازم را داشته باشند. یعنی تا حد توان سالمند، مسئولیت های متناسبی به او محول کرده و مانع فعالیت او نشوند. در عین حال مراقبین بیمار باید به توصیه های درمانگر در جهت رسیدگی به نیازهای فرد توجه نمایند.
منابع:
برای مطالعه بیشتر کلیک کنید.