کاردرمانی دست به افراد مبتلا در صورت وجود انواع تشخیص در طول عمرشان کمک می کند. تا به آن ها توانایی انجام کارهایی که می خواهند در خانه، محل کار، مدرسه، ورزش و … داشته باشند را باز گرداند. کاردرمانگر در زمینه ی درمان مشکلات دست و درمان مشکلات اندام فوقانی توانبخشی کامل اندام فوقانی را فراهم می کند. این توانبخشی و درمان برای دست، مچ دست، بازو، آرنج و کمربند شانه ای است. کمربند شانه ای شامل قسمتی از جناغ، استخوان ترقوه، قسمت بالایی استخوان بازو و بخشی از کتف می باشد. این تمرینات کاردرمانی در مشکلات دست ترکیبی از دانش جامعی راجع به ساختار اندام فوقانی با عملکرد و فعالیت هر قسمت آن است. کاردرمانی دست مداخلات را برای جلوگیری از اختلال و بازیابی عملکرد یا کاهش پیشرفت آسیب اندام فوقانی ارائه می دهد.
ساختمان اندام فوقانی
شانه
اندام فوقانی از مفصل شانه شروع می شود. این مفصل معمولاً به عنوان اتصال گوی و کاسه ای یا Ball and socket نامیده می شود. بر خلاف لگن، که مفصل دیگری از نوع گوی و کاسه در بدن است، قسمت کاسه ی استخوان کتف بسیار کم عمق است. این حالت، اجازه می دهد تا محدودیت حرکت در مفصل کمتر شود. اما ثبات شانه را به خطر می اندازد.
آرنج
اما مفصل آرنج در نگاه اول در کاردرمانی دست یک مفصل ساده از نوع لولایی به نظر می رسد. با این حال وقتی پیچیدگی فعل و انفعالات آرنج با بازو و مچ دست مورد توجه قرار می گیرد. به راحتی می توان فهمید که چرا آرنج در صورت عدم عملکرد صحیح باعث ایجاد مشکلات عدیده ای می شود. این باعث ایجاد مفصل “محوری” می شود که امکان حرکت یک استخوان بر روی استخوان دیگر را فراهم می کند.
مچ
مفصل مچ جز پیچیده ترین مفاصل بدن محسوب می شود. عملکرد مچ دست عبارت است از:
- حرکت دست به جلو و عقب و پهلوها
- انتقال نیرو از بازو به دست ( در کاردرمانی دست این مسئله ی مهمی است)
- ایجاد قدرت و انعطاف پذیری برای دست
این عملکردها به ساختار پیچیده ای از چندین استخوان، مفاصل و بافت های نرم -تاندون ها، رباط ها، اعصاب و رگ های خونی- بستگی دارد.
برای مشاوره و یا رزرو نوبت با ما در تماس باشید.
دست
در مچ دست و خود دست 27 استخوان وجود دارد. مچ دست خود شامل هشت استخوان کوچک است که به آنها کارپال (Carpals) گفته می شود. مچ دست با دو استخوان ساعد یعنی رادیوس (radius) و اولنا (ulna) به ساعد می پیوندد و مفصل مچ دست را تشکیل می دهند. در کف دست هم استخوان های مچ به استخوان های متاکارپ (metacarpals) متصل می شوند. در کاردرمانی دست دانستن این اطلاعات لازم است. پنج متاکارپ وجود دارد که کف دست را تشکیل می دهند. یک متاکارپ به هر انگشت و انگشت شست متصل می شود. استوانچه های کوچکی هم به نام فالانژ (phalanges) برای ایجاد هر انگشت و انگشت شست پشت سر هم قرار دارند. هر سه استخوانچه یک انگشت را می سازند که مفصل بین این استخوان های کوچک بند های انگشت را تشکیل می دهند.
بسیاری از عضلات کنترل کننده دست از آرنج یا بازو شروع می شوند. آن ها به زیر بازو می روند و از مچ دست و دست عبور می کنند. برخی فقط خم شدن یا صاف شدن مچ دست را کنترل می کنند. برخی دیگر بر حرکت انگشتان یا شست تأثیر می گذارند.
کاردرمانی دست
کاردرمانگران جز اصلی تیم مراقبت های بهداشتی ارتوپدی هستند. نقش آن ها بهبود حرکت، بازیابی عملکرد و تسکین درد است. متخصصین کاردرمانی می توانند از طریق ارزیابی و برنامه های درمانی منحصر به فرد، مشکلات موجود را درمان کرده. و مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه را برای افراد با نیازهای مختلف ارائه دهند.
به ساده ترین حالت، متخصصان کاردرمانی به افراد در هر گروه سنی کمک می کنند. تا از طریق استفاده ی درمانی از فعالیت های روزمره یشان در کارهایی که می خواهند و باید انجام دهند شرکت کنند. مداخلات درمانی رایج در کاردرمانی دست شامل کمک به کودکان برای مشارکت کامل در مدرسه و موقعیت های اجتماعی است. هم چنین است کمک به افراد در حال بهبودی از آسیب برای بازیابی مهارت ها و حمایت از افراد مسن که تغییرات اندام فوقانی را تجربه می کنند. بنابراین نقش یک کاردرمانگر این است که با مراجع کار کند. تا به او کمک کند از طریق فعالیت هدفمند یا مداخلات طراحی شده برای دستیابی به نتایج عملکردی که باعث ارتقا سلامتی و جلوگیری از آسیب یا ناتوانی می شود، برسد.
کاردرمانگران با پزشك، مراجع و نزديكان او ارتباط خواهند داشت. خانواده و حضور آن برای برنامه ی توابخشی کاردرمانی دست نقش بسیار پر رنگی خواهد داشت. سپس کاردرمانگران ارزيابي های لازم و برنامه ی درمانی مناسبی را براي انواع آسيب هاي اندام فوقاني را انجام خواهند داد. این آسیب های ارتوپدی اندام فوقانی به طور کلی می توانند شامل موارد زیر باشند.
- شکستگی ها، دررفتگی ها و افتادگی های انگشتان دست، مچ دست و آرنج و شانه
- آسیب تاندونی یا انواع آسیب های رباط در قسمت مچ و دست
- انواع قطع عضو هایی که به دلایل مختلف انجام می گیرند.
- آرتروز های اندام فوقانی
- انواع مختلف بیماری های اندام فوقانی
روش های توان بخشی در کاردرمانی دست
همانطور که گفته شد کاردرمانی در بازتوانی و بهبودی بیمارانی که دچار آسیب دیدگی دست یا اندام فوقانی هستند، نقش عمده ای دارد. کاردرمانگران شرایطی از آسیب های بافت نرم مانند tennis elbow تا نوروپاتی های عصبی مانند سندرم تونل کوبیتال یا سندرم تونل کارپال را درمان می کنند. آن ها برای ارائه یک برنامه درمانی موثر و مناسب از طیف وسیعی از ارزیابی های اندام فوقانی استفاده می کنند. روش های درمانی مانند ارتز یا اسپلینت، بریس و آموزش از جمله ابزارهای رایجی است که کاردرمانگر در طول درمان استفاده خواهد کرد. کاردرمانی دست یک زمینه تخصصی کاردرمانی است که به مهارت و دانش بالایی در آناتومی اندام فوقانی نیاز دارد.
خدمات کاردرمانی ممکن است شامل ارزیابی های جامع از خانه، توصیه هایی برای تجهیزات و آموزش های سازگارکننده و راهنمایی اعضای خانواده باشد. پس از ارزیابی اولیه، متخصص کاردرمانی برای رفع نیازهای فردی هر بیمار برنامه درمانی تهیه می کند. درمان به دستور پزشک، تشخیص و علائم بستگی دارد اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تمریناتی برای قدرت و انعطاف پذیری
- تحرک مفصل و بافت نرم
- فعالیت های آموزش زندگی روزمره
- مدیریت ورم
- مدالیته ها
- استفاده از اسپلینت
برای مشاوره و یا رزرو نوبت با ما در تماس باشید.
مشکلات ارتوپدی رایج در کاردرمانی دست
کاردرمانگران انواع مختلفی از آسیب دیدگی اندام فوقانی از جمله دست، شانه ، آرنج و موارد دیگر درمان می کنند. برخی از رایج ترین آسیب های ارتوپدیک را در زیر بیان می کنیم.
سندرم تونل کارپال (carpal tunnel syndrome)
سندرم تونل کارپ بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف و سایر مشکلات در دست به دلیل فشار وارد شده بر عصب مدیان (median) در مچ دست است. عصب مدیان و چندین تاندون از بازو به سمت دست حرکت می کنند. آن ها از فضای کوچکی در مچ دست به نام تونل کارپ عبور می کنند. عصب میانی (مدیان) حرکت و احساس در انگشت شست و سه انگشت دیگر را کنترل می کند. کاردرمانی دست فشار و درد روی این قسمت را به تدریج کاهش می دهد. این عصب انگشت کوچک را کنترل نمی کند.
آرتروز (Arthritis)
گروهی از بیماری ها و شرایطی که ممکن است باعث درد، سفتی و تورم در مفاصل و سایر ساختارهای بدن حمایت کننده مانند عضلات، تاندون ها، رباط ها و استخوان ها شود.
شکستگی مفصل و اطراف مفصل
شکستگی انواع مختلفی دارد که معمولاً در اثر ضربه شدید یا فشار جسمی رخ می دهد. البته برخی شرایط پزشکی خاص (پوکی استخوان یا سرطان استخوان) هم باعث ضعیف شدن استخوان ها و شکستگی راحت آن ها می شود. کاردرمانی دست در انتخاب یک برنامه درمانی مناسب جهت رفع نیازهای مراجع تخصص دارد.
شکستگی مفصل یا دور مفصل زمانی اتفاق می افتد که استخوان در داخل یا اطراف مفصل شکسته شود. این آسیب ها اغلب به غضروف انتهای استخوان ها (غضروف مفصلی) و سایر بافت های مفصلی آسیب می رسانند و نیاز به مراقبت ویژه دارند. پزشک ممکن است یک یا چند روش درمانی را از جمله کاردرمانی یا جراحی یا فیزیوتراپی توصیه کند.
پیچ خوردگی و کشیدگی
پیچ خوردگی، کشش یا پارگی یک رباط است. رباط نوار رشته ای بافت پیوندی است که به انتهای یک استخوان با استخوان دیگر می پیوندد. کشیدگی، آسیب عضله یا تاندون است. کاردرمانی دست در این نوع از شرایط به کاهش کشش یا پیچ خوردگی کمک می کند. این آسیب ها به مداخلاتی جهت درمان مشکلات دست نیاز دارد.
بیماری دوپویترن Dupuytren’s disease
وضعیتی که معمولاً با ضخیم شدن پوست کف دست شروع می شود. ممکن است به یک توده سخت یا نوار ضخیم تبدیل شود که در نهایت می تواند باعث انقباض انگشتان یا کشیدن آن به کف آن شود.
ناهنجاری های مادرزادی دست
به طیف وسیعی از شرایط مادرزادی، ناهنجاری ها و تغییر شکل در دست و بازو اشاره دارد. این تغییرات هنگام رشد کودک قبل از تولد رخ می دهد. این ناهنجاری ممکن است خود به خودی خود اتفاق بیفتد یا با مشکلات سیستم های دیگر بدن همراه باشد. کاردرمانی دست در کاهش درد و خشکی این قسمت ها کار می کند. این آسیب ها به مداخلاتی جهت درمان مشکلات دست نیاز دارد.
شست اسکی باز (Gamekeeper’s (skier’s) thumb)
نوعی آسیب که در آن رباط طرفی اولنار (UCL) انگشت شست در محل قرارگیری در انگشت شست پاره می شود. این وضعیت معمولاً در بین شکارچیان و ورزشکاران (مانند والیبالیست ها و اسکی بازها) مشاهده می شود.
سندرم تونل کوبیتال (Cubital tunnel syndrome)
شرایطی است که به عنوان گیر افتادن عصب اولنا شناخته می شود. هنگامی اتفاق می افتد که عصب اولنار که از گردن به سمت پایین و دست می رود. در آرنج منقبض یا فشرده می شود و باعث بی حسی یا درد می شود. کاردرمانی دست سعی در کاهش درد، التهاب و ورم این ناحیه از طریق تمرینات ویژه خواهد داشت. این آسیب به مداخلاتی جهت درمان مشکلات دست نیاز دارد.
برای مشاوره و یا رزرو نوبت با ما در تماس باشید.
اپی کندیلیت خارجی و داخلی
اپی کندیلیت خارجی و داخلی آسیب های بیش از حدی هستند که روی تاندون های آرنج تأثیر می گذارد. تاندون های خارجی و داخلی در مفصل آرنج به تدریج دچار تخریب می شوند. اپی کندلیت داخلی به آرنج گلف بازان (golfer’s elbow) و اپی کندلیت خارجی به آرنج تنیس بازی (tennis elbow) هم معروف هستند. این آسیب به خدمات کاردرمانی در مشکلات دست نیاز دارد.
تاندونیت یا التهاب تاندون (Tendonitis)
التهاب تاندون (بافت سختی که ماهیچه را به استخوان متصل می کند) معمولاً در اثر استفاده بیش از حد یا آسیب دیدگی ایجاد می شود. کاردرمانی دست سعی در کاهش این التهاب و سایر مشکلات مربوطه با آن خواهد داشت.
آسیب های شبکه بازویی
شبکه ی بازویی، شبکه اعصابی است که از ستون فقرات و گردن به شانه، بازو و دست گسترش می یابد. آسیب آن در هنگام کشش یا پارگی این اعصاب رخ می دهد. این آسیب به مداخلاتی جهت درمان مشکلات دست نیاز دارد.
آسیب عضلات روتاتور کاف (Rotator cuff injury)
روتاتور کاف گروهی از تاندون ها و عضلات اطراف شانه هستند که قسمت بالایی استخوان بازو (هومروس) را در جای خود نگه می دارند. مفصل شانه را ثابت نگه می دارند و به فرد امکان می دهد بازو را بالا و پایین ببرد. کاردرمانی دست در مشکلاتی که برای این قسمت از شانه ایجاد می شود توانبخشی های خاصی دارد. آسیب به روتاتور کاف می تواند در اثر استفاده بیش از حد، زمین خوردن یا ضربه مستقیم به ناحیه شانه باشد که باعث پارگی تاندون ها می شود. با گذشت زمان، سایش روزمره می تواند به تاندون ها آسیب برساند و آسیب دیدگی را بیشتر کند.
درمان می تواند به میزان آسیب به تاندون ها بستگی داشته باشد. در یک فرد جوان ممکن است اولین انتخاب جراحی باشد. جراحی ممکن است موثرترین روش درمانی نباشد. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که ابتدا به کاردرمانی دست مراجعه کنید و ورزش کنید.
دررفتگی شانه (Shoulder dislocation)
نوعی از آسیب دیدگی شانه است که در اثر سقوط یا ضربه به این ناحیه ایجاد می شود. این فشار و ضربه سبب بیرون آمدن قسمت فوقانی گوی شکل استخوان بازو (هومروس) از قسمت کاسه مانند استخوان کتف می شود. این آسیب به خدمات کاردرمانی در مشکلات دست نیاز دارد.
تاندونیت شانه
التهاب تاندون (تارهای سخت بافتی که عضلات را به استخوان متصل می کند) می تواند بر روی هر تاندون تأثیر بگذارد و باعث تورم، درد و ناراحتی شود. تاندونیت شانه، التهاب روتاتور کاف یا تاندون عضله دو سر بازویی است. کاردرمانی دست به کاهش التهاب و ناراحتی ناشی از آن می پردازد. این مشکل معمولاً در نتیجه گرفتگی تاندون توسط ساختارهای اطراف است. التهاب شانه اغلب در افرادی رخ می دهد که ورزش های خاصی انجام می دهند و بازویشان مکرراً بالای سرشان حرکت می دهند، مانند:
- بیسبال
- وزنه برداری
- سکته های خاص در شنا
شما می توانید از طریق قسمت دیدگاه، نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را با ما در میان بگذارید.
منابع
برای اطلاعات بیشتر در مورد آب درمانی و فواید آن، لینک زیر را مطالعه فرمایید.