گیلن باره سندرم نادری است که در آن سیستم ایمنی بدنتان به سلول های عصبی حمله می کند. احساس گز گز و ضعف در اندام فوقانی (شانه، بازو و دست ها) معمولا از نشانه های اولیه این بیماری است. این حس ها می توانند به سرعت گسترش یابند وحتی تمام بدن را فلج کنند. شدیدترین نوع این سندرم جز موارد اورژانسی پزشکی می باشد. علت دقیق این بیماری ناشناخته است. اما دو سوم از بیماران علائم عفونت در بدن را شش هفته قبل از بیماری گزارش می دهند. هیچ درمان شناخته شده ای هم برای سندرم گیلن باره وجود ندارد. با این حال تعدادی از درمان ها می توانند نشانه ها و طول مدت بیماری را کاهش دهند. حال بدانیم گیلن باره چیست ؟
علائم
نشانه های سندرم با حس مورمور شدن و ضعف در پاها و ران شروع شده و تا بالای تنه و بازوها پیشروی می کند. در تقریبا ده درصد از مردم با این بیماری نشانه ها از صورت یا بازو ها شروع می شود. هم چنان که بیماری پیشرفت می کند ضعف عضلات به فلج شدن آن ها منجر خواهد شد. نشانه ها و علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند.
- خارش، احساس گزگز ناشی از گیلن باره در انگشتان دست و پا، مچ پا یا مچ دست
- ضعف در پاها که به قسمت بالاتنه گسترش می یابد.
- پیاده روی ناپایدار یا ناتوانی در راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها
- مشکل در حرکات صورت از جمله گفتار، جویدن یا بلعیدن
- دوبینی یا عدم توانایی در حرکت چشم ها
- درد شدیدی که به فرد حس تیرکشیدن یا گرفتگی عضله می دهد و ممکن است در شب بیشتر باشد.
- مشکل در کنترل مثانه یا عملکرد روده
- ضربان قلب سریع
- فشار خون پایین یا بالا
- مشکل تنفس
- بیماران در دو هفته اول، بیشترین ضعف را تجربه می کنند.
انواع گیلن باره چیست
زمانی تصور می شد که این سندرم یک اختلال منفرد است. اکنون مشخص شده که می تواند به اشکال مختلف بروز کند. انواع اصلی آن عبارتند از:
- پُلی رادیکولونوروپاتی التهابیِ حادِ دِمیلینه کننده (AIDP)
رایج ترین شکل آن در آمریکای شمالی و اروپا است. مهم ترین نشانه AIDP ضعف عضلانی است که از قسمت تحتانی بدن شروع می شود و به سمت بالا گسترش می یابد.
- سندرم میلر فیشر Miller Fisher syndrome (MFS)
طی آن فلج شدن از چشم شروع می شود. MFS با راه رفتن ناپایدار نیز همراه است. اما اغلب ضعف اندام وجود ندارد. این نوع از گیلن باره در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود و معمولاً در فصل بهار رخ می دهد.
- اختلال آکسونی حرکتی حاد (AMAN)
ضعف عضلانی که بدون علائم حسی است و در کمتر از ۱۰٪ این بیماران دیده می شود. درگیری اعصاب مغزی چندان شایع نیست. گاهی به آن سندرم فلج‌کنندهٔ چینی‌ها هم گفته می‌شود.
- نوروپاتی آکسونی حسی و حرکتی حاد (AMSAN)
ضعف عضلانی شدید مشابه AMAN با این تفاوت که بی‌حسی هم وجود دارد.
- نوع فارنژیال – سِرویکال – براکیال (حلقی – گردنی – بازویی)
ضعف عضلانی به ویژه در عضلات گلو، صورت، گردن و شانه‌ها دیده می شود.
تشخیص گیلن باره چیست
پزشک متخصص تست تاریخچه ی بالینی – پزشکی کاملی برای تایید این سندرم از فرد می گیرد. علاوه بر آن درصدد اطلاع از هرنوع عفونت، واکسیناسیون، مصرف الکل و سابقه خانوادگی مشکلات عصبی خواهد بود.
تشخیص بیماری مشکل خواهد بود چرا که بیماری های زیادی با این علائم مشابه وجود دارند. به همین دلیل پزشک متخصص شما را برای تایید تشخیص به بیمارستان ارجاع خواهد داد. پزشک متخصص یا بیمارستان ممکن است تست های زیر را جهت تشخیص بیماری انجام دهند.
- پرسش در مورد نشانه ها مثل این که چه مدت این نشانه ها وجود دارند. یا علائم گیلن باره در چه زمان هایی شدیدتر می شوند. ضعف عضلات که به مرور زمان شدیدتر می شود از علائم بارز این بیماری است.
- بررسی دست ها، پاها و اندام برای چک کردن نشانه هایی مانند فلج و بی حس بودن
- پرسش در مورد این که آیا اخیر به بیماری مبتلا شده اید یا نه. سندرم مورد نظر معمولا به دنبال عفونت ها مثل مسمومیت غذایی و آنفولانزا ظاهر می شود.
- بررسی رفلکس ها مثل وجود رفلکس کشکک زانو هنگامی که به قسمت مشخصی از زانو ضربه ای وارد شود. افرادی که مبتلا به بیماری گیلن باره شده اند معمولا این رفلکس را کاهش یافته نشان می دهند یا اصلا نشان نمی دهند.
تست های عصبی
در بیمارستان ها دو تست ویژه ممکن است انجام شود تا میزان سلامت و کارکرد عصب های بیمار مشخص شود.
- الکترومیوگرافی یا نوار عصب-عضله (EMG)
نیدل های کوچکی به عضلات وارد شده تا میزان کارکرد الکتریکی آن ها هنگام فعال شدن اعصاب اطراف بررسی شود.
- تست هدایت عصبی ((Nerve conduction study
الکترودهای کوچکی روی پوست قرار می دهند. سپس از شوک های الکتریکی جزئی برای فعال سازی اعصاب و اندازه گیری سرعت حرکت این سیگنال ها استفاده می شود.
در مبتلایان سندرم گیلن باره، نتایج آزمایشات نشان می دهد که سیگنال ها به درستی در امتداد اعصاب حرکت نمی کنند.
پونکسیون کمری ((Lumbar puncture
روشی است که طی آن از طریق سوزنی که در قسمت تحتانی ستون فقرات فرو رفته، مقداری مایعات از اطراف نخاع خارج می کنند. نمونه این مایعات از نظر علائمی که می تواند علائم مشابه سندرم مذکور مثل عفونت ایجاد کند، بررسی می شود.
منابع سندرم گیلن باره
برای مطالعه بیشتر در مورد درمان گیلن باره، کلیک کنید.