آرتریت روماتوئید چیست؟
آرتریت روماتوئید، یکی از شایع ترین بیماری های مرتبط با آسیب مفصلی می باشد و همچنین، ماهیتی خودایمنی دارد؛ به این صورت که طی آن، سیستم ایمنی بدن به بافت های سالم خودی حمله می کند و این حمله در مفصل های پا و دست، بیشتر اتفاق می افتد و سبب بروز مواردی مانند قرمزی، درد، گرما و تورم در اطراف آن مفصل می گردد. ممکن است افرادی که به به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند در انجام فعالیت های روزمره ی زندگی خود نظیر لباس پوشیدن، نظافت شخصی و… با مشکل مواجه شوند. طبیعتا کاردرمانی و توانبخشی آرتریت روماتوئید، یکی از بهترین راه های کمک به این افراد می باشد.
کاردرمانی و توانبخشی آرتریت روماتوئید تا چه اندازه مفید می باشد؟
باید عنوان کنیم که پی بردن به اهمیت و تاثیرگذاری کاردرمانی و توانبخشی آرتریت روماتوئید، تنها به سبب تجربه و حدس و گمان نبوده است؛ بلکه مطالعاتی در این خصوص انجام شده و نشان داده است که افراد مبتلا به این اختلال، پس از گذراندن دوره های کاردرمانی و توانبخشی آرتریت روماتوئید و بهره مندی از خدماتی نظیر آموزش ها، مشاوره ها و روش های کاردرمانی و توانبخشی برای محافظت از مفاصل درگیر، خیلی بهتر از افراد مبتلا به این اختلال که از خدمات کاردرمانی و توانبخشی آرتریت روماتوئید استفاده نکرده اند، می توانند کارهای روزمره ی خود را به صورت مستقل انجام دهند. از طرفی، تحقیقات و تلاش برای یافتن روش هایی بهتر و پربازده تر در کاردرمانی و توانبخشی آرتریت روماتوئید نیز درحال انجام است تا کاردرمانی، بیش از پیش قادر به کمک به این افراد باشد.
کاردرمانی و توانبخشی آرتریت روماتوئید
قبل از هر چیز، باید عنوان کنیم که این وظیفه ی کاردرمانگر این نیست که بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید را کاملا درمان کند! بلکه وظیفه و هدف کاردرمانگر از فرآیند کاردرمانی و توانبخشی آرتریت روماتوئید این است که مفصل های فرد مبتلا را در حال حرکت نگه دارد و مانع از ناتوانی و از کارافتادگی مفصل درگیر در آرتریت روماتوئید شود؛ همچنین تا جای ممکن، فرد را در انجام کارهای روزمره اش مستقل نگه دارد. درواقع کاردرمانگر ابتدا فرد مبتلا را ارزیابی می کند تا ضعف ها و مشکلات وی را بیابد؛ سپس، اهداف و برنامه ی درمانی متناسب با مشکلات بیمار را تدوین می کند تا به بهبودی وی کمک نماید و در صورت لزوم، راه های جبرانی یا آسان تری را برای انجام کارهای روزمره ی فرد، به وی پیشنهاد می کند و آموزش می دهد.
در مراحل اولیه ی بیماری، کاردرمانگر، می تواند قدرت، تناسب اندام و عملکرد مفاصل فرد را بررسی کند. اگر آرتریت روماتوئید متوسط یا پیشرفته باشد، کاردرمانگر طی توانبخشی آرتریت روماتوئید می تواند به فرد کمک کند تا انعطاف پذیری و قدرت مفاصل و عضلات خود را حفظ کرده و یا بهبود ببخشد.
برخی از مهم ترین مداخلات کاردرمانی و توانبخشی آرتریت روماتوئید به شرح زیر می باشد:
ارائه ی تمرینات ورزشی مناسب
کاردرمانگر، مطابق با توانایی و سطح تناسب اندام فرد، یکسری تمرینات ورزشی با هدف بهبود قدرت، انعطاف پذیری و افزایش فعالیت های هوازی به وی ارائه می دهد.
محدود کردن حرکت مفاصل
کاردرمانگر با محدودکردن حرکت مفصل می تواند تا حدی از مفاصل درگیر با آرتریت روماتوئید محافظت نماید.
استفاده از گرما یا یخ
بهره گیری از گرما یا کمپرس های یخ به کاهش التهاب یا درد مفاصل برای برخی از این افراد می تواند مفید باشد و به آن ها کمک می کند تا احساس بهتری داشته باشند.
کاهش درد
کاردرمانگر می‌تواند قبل و بعد از مداخلات کاردرمانی آرتریت روماتوئید، از گرما یا سرما استفاده نماید تا درد فرد کمتر شود. همچنین، کاردرمانگر می‌تواند آتل‌هایی را برای حمایت از مفاصل و کمک به نگه داشتن آنها در وضعیت طبیعی به فرد بیمار توصیه کند.
ماساژ
ماساژ دادن نواحی اطراف مفصل درگیر با احتیاط، می تواند به فرد کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد.
استفاده از راهکارهای جبرانی و تطابقی
آرتریت روماتوئید می‌تواند انجام ساده ترین کارهای روزمره ی زندگی از قبیل چرخاندن دستگیره ی در، بستن دکمه ی پیراهن و… را برای فرد مبتلا دشوار و چالش برانگیز نماید. در این گونه موارد، کاردرمانگر می تواند یکسری راهکارهای جبرانی یا تطابقی را به فرد پیشنهاد و آموزش دهد تا وی بتواند همچنان به صورت مستقل از پس کارهای روزمره اش برآید. نمونه هایی از این راهکارها شامل استفاده از هر دو دست به جای یک دست در انجام کارها یا ریختن موادی مانند حبوبات و برنج و… در چند کیسه با حجم کم و سبک تر برای حمل و نقل آسان تر می باشد.
همچنین کاردرمانگر می تواند یکسری از ابزارهای کمکی را به بیمار پیشنهاد بدهد. ابزارهایی مانند شیشه بازکن ها، میله های دستگیره دار و توالت های فرنگی با نشیمنگاه بلند تر.
سخن پایانی
فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید، این مسئله را باید مدنظر قرار دهد که آرتریت روماتوئید ممکن است با گذشت زمان شدیدتر نیز شود. بنابراین بسته به نظر کاردرمانگر، باید بصورت منظم و مداوم در جلسات توانبخشی آرتریت روماتوئید شرکت کند تا بتواند تا جای ممکن در زندگی خود، مستقل باشد.