کاردرمانی در گیلن باره با توجه به هر مرحله از بیماری توانبخشی خاص خودش را دارد. یک بیماری نسبتا شایع است که اعصاب محیطی را درگیر می کند. چون در 50 تا 70 درصد موارد این بیماری به دنبال یک عفونت حاد اتفاق می افتد به آن post infection می گویند. بیشترین سن درگیر در جوانی و بزرگسالی است. درمان گیلن باره به صورت قطعی برای این بیماری تا به حال شناسایی نشده است اما با وجود درمان های پزشکی و توانبخشی در گیلن باره مانند؛ فیزیوتراپی و هم چنین کاردرمانی می توان علائم را تا حدی کاهش داد. توانبخشی کاردرمانی را می توان از زمانی که فرد در بیمارستان با بیماری دست و پنجه نرم می کند شروع کرد.
در ادامه کاردرمانی در گیلن باره و توانبخشی آن در هر مرحله از بیماری را در ادامه توضیح خواهیم داد.
علل و نشانه های گیلن باره (Guillain-Barré syndrome)
بیماری GBS مسری یا ارثی نیست و علت واقعی آن ناشناخته است. با این حال، حدود نیمی از موارد به دنبال عفونت ویروسی یا باکتریایی مانند آنفولانزا یا هپاتیت ویروسی مرتبط است.
علائم سندرم گیلن باره شامل ضعف است که به طور معمول از پاها شروع می شود و به سمت بالا پیشرفت می کند. ضعف همراه با کاهش احساس یا پاراستزی است. در موارد شدید تنفس می تواند تحت تأثیر قرار گیرد تا به یک دستگاه تنفس نیاز داشته باشد. حداکثر درجه ضعف عضلات معمولاً در 2-3 هفته اول رخ می دهد.
کاردرمانی در گیلن باره
متخصصان کاردرمانی در اوایل برنامه توانبخشی در گیلن باره برای تقویت قدرت فوقانی بدن، دامنه حرکتی و فعالیت های خود مراقبتی اقدام می کنند. آن ها هم چنین از استراتژی های ترمیمی و جبرانی برای ارتقا عملکرد مراجع استفاده خواهند کرد. تکنیک های ذخیره انرژی و ساده سازی فعالیت ها نیز ممکن است مفید باشد. به خصوص اگر بیمار قدرت و استقامت ضعیفی از خود نشان دهد.
درمان گیلن باره و مشارکت در درمان تفریحی به سازگاری بیمار با ناتوانی کمک می کند و به علاوه مشارکت اجتماعی مراجع را افزایش خواهد داد. از فعالیت های تفریحی متفاوت و متناسب می توان برای رشد و استقلال بیمار در بیمارستان استفاده کرد.
توانبخشی و کاردرمانی در گیلن باره هر مرحله
اگرچه بیشتر افراد از بیماری GBS بهبود می یابند، اما طول مدت بیماری قابل پیش بینی نیست و ممکن است ماه ها به مراقبت و توانبخشی در بیمارستان نیاز داشته باشند.
نقش کاردرمانی برای بیماری GBS را می توان به سه قسمت تقسیم کرد:
- فاز حاد
- مرحله میانی توان بخشی
- توانبخشی طولانی مدت و مداوم
فاز حاد
در مرحله حاد، بخش بزرگی از توانبخشی برای مراقبت های تنفسی است. در صورتی که عضلات بین دنده ای (عضلاتی که بین دنده ها با نفس کشیدن، آن ها را بالا می برند) را تحت تأثیر قرار دهد. به همین ترتیب اگر دیافراگم آسیب دیده باشد بیمار قادر به نفس کشیدن زیاد نیست. بنابراین در فاز حاد کاردرمانی در گیلن باره تمرینات تنفسی منظم لازم است.
مرحله میانی توان بخشی در گیلن باره
پس از اولین قسمت از مرحله توان بخشی آغاز می شود. کاردرمانگران می دانند که مراجعین می توانند خیلی زود خسته شوند. بنابراین سعی می کنند به تدریج قدرت فعالیت ها را افزایش دهند. با هر بار در تمرین عضلات تنفسی تقاضای بیشتری ایجاد خواهند کرد.
بیمار مبتلا اغلب از درد شدید شکایت دارد. درمانگران با استفاده از روش های تسکین درد مختلفی می توانند آن را کنترل کنند.
برخی آتل ها برای دست و پاها وجود دارد که می تواند در مراحل اولیه مهم باشد. سفتی عضلات ساق پا در آینده می تواند راه رفتن را برای فرد دشوارتر کند. لذا در برنامه کاردرمانی، آتل های مناسب برای جلوگیری از این مشکلات می توانند پیشنهاد شوند.
توانبخشی و کاردرمانی در گیلن باره به صورت طولانی مدت و مداوم
مهم است که کاردرمانگران وضعیت بدن فرد را مدام مشاهده کنند چرا که ضعف عضلانی می تواند بر نحوه ایستادن فرد تأثیر بگذارد. در این مورد مشاوره دادن به بیمار در مورد وضعیت بدنش، موثر خواهد بود.
ممکن است مراجع نیاز به آموزش مجدد تعادل بدنی داشته باشد. زیرا مچ پا که برای تعادل مهم است تحت تاثیر بیماری آسیب دیده و نیازمند توانبخشی مجدد است.
با پیشرفت مراجع، درمانگر برخی آموزش های مربوط به مهارت های پیشرفته مثل بالا و پایین رفتن از پله ها و شیب ها را شروع می کند.
در کاردرمانی در گیلن باره داشتن تمرینات منظم برای کشش عضلاتی که ممکن است در معرض کوتاهی و سفتی باشند مهم است. این عضلات شامل عضلات پشت ران و عضلات ساق پا می باشند. توجه به این موارد در درمان گیلن باره به کمک کاردرمانی بسیار حائز اهمیت می باشد.
آب درمانی، پیاده روی، دوچرخه های ورزشی برای اطمینان از سالم بودن وضعیت قلبی عروقی و عمومی مراجع مهم است.
منابع
برای مطالعه بیشتر در مورد درمان گیلن باره، لینک زیر را بزنید.