مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان معمولاً در بین دندانپزشکان رایج است و میتواند روی سلامت و حس بهزیستی آنها تاثیر بگذارد. اخیراً مطالعه برای تعیین درصد شیوع مشکلات اسکلتی عضلانی دندانپزشکان در ایران صورت گرفته است. این مطالعه نشان میدهد که بیشتر از ۷۰ درصد دندانپزشکان به مرور دچار مشکلات اسکلتی عضلانی میشوند. دندانپزشکان به دلیل کار طولانی مدت و وضعیت نادرست در معرض مشکلات استخوانی و مشکلات بافت نرم قرار دارند. این مشکلات به مرور می تواند روی توانایی کار کردن آنها، کیفیت کار آنها، کیفیت زندگی شخصی، اوقات فراغت و سایر موارد تاثیر بگذارد. درمانگر در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان میداند که به مرور زمان با بدتر شدن مشکلات و افزایش درد، استقلال فرد در زندگی به خطر میافتد.
توانبخشی در مشکلات اسکلتی عضلانی مربوط به پزشکان

برای مشاوره، رزرو نوبت، خدمات آنلاین و ویزیت در منزل با ما تماس بگیرید.
درمان توانبخشی در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکی با تمرکز بر مشکلات و عواملی که منجر به فرسودگی بدن آنها میشود به مداخله می پردازد. این مداخلات با بهبود وضعیت درد، مفاصل و عضلات، به بهبود کیفیت زندگی و کار این افراد کمک شایانی میکند .توانبخشی در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکی به بررسی تجهیزات و محیط کاری می پردازد تا با تعدیل این موارد به بهبود وضعیت فرد کمک کند. همچنین درمانگر در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان با بررسی وضعیت بدنی فرد حین فعالیت و توصیه وضعیت های جایگزین به بهبود اختلالاسکلتی عضلانی در دندان پزشکان کمک شایانی می شود و از بدتر شدن وضعیت آنها جلوگیری می شود.
مشکلات اسکلتی عضلانی چیست؟
مشکلات اسکلتی عضلانی یک اختلال بسیار رایج برای مردم و کارکنان در دنیا می باشد. مشکلات اسکلتی عضلانی شایع ترین نوع آسیب محل کار و علت ۳۰ درصد کل هزینه های مازاد کارکنان میباشد. تعریف علمی اختلال اسکلتی عضلانی بدین گونه میباشد:
اختلال اسکلتی عضلانی آسیبها و اختلالاتی هستند که روی حرکت بدن یا سیستم اسکلتی عضلانی افراد اثر می گذارد. مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان شامل عضلات، تاندونها، لیگامانها، اعصاب، دیسک ها، عروق خونی و… می باشد. مشکلات اسکلتی عضلانی رایج عبارتند از:
- سندروم تونل کارپال
- تندونیت
- پارگی تاندون
- پارگی عضله
- کشیدگی لیگامان
- سندروم فشار گردنی
- فشردگی خارجی سینه ای
- تندونیت روتاتور کاف ها
- التهاب کندیل ها
- سندروم تونل رادیال
- التهاب اعصاب انگشتان
- انگشت ماشهای
- سندروم دکوروان
- سندروم پشت مکانیکی
- بیماریهای دیسک پیشرونده
- دیسک کمر
نوع دیگری از تعریف اختلال اسکلتی عضلانی آسیب بر اثر حرکات تکراری، آسیب استرس های تکراری، استفاده زیاد از مفاصل و… می باشد. خوشبختانه اختلال اسکلتی عضلانی یک اختلال قابل پیشگیری در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان میباشد. اما نیاز به آموزش و آگاهی هر چه بیشتر مردم دارد.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه مداخلات کاردرمانی در مشکلات دست، لینک زیر را مطالعه فرمایید.
عوامل موثر بر ابتلا به اختلال اسکلتی عضلانی
وقتی دندانپزشکان یا سایر افراد در مواجهه با ریسک فاکتورهای اختلال اسکلتی عضلانی قرار می گیرند، خستگی در این افراد شروع می شود. وقتی خستگی بر بهبود غلبه می یابد، عدم تعادل اتفاق میافتد. به مرور زمان با ادامه خستگی و عدم تعادل در سیستم اسکلتی عضلانی، اختلال اسکلتی عضلانی در فرد پیشرفت می کند. ریسک فاکتورهای اختلال اسکلتی عضلانی به دو دسته تقسیم می شوند:
- عوامل ارگونومیکی:
- نیروها
- تکرار
- وضعیت بدنی و پوسچر
- عوامل فردی:
- تکرار کاری ضعیف
- تناسب اندام نامناسب
- عادات سلامتی ضعیف
درمانگر در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان به این امر توجه میکند که ریشه اختلالات اسکلتی عضلانی مواجهه با این ریسک فاکتورها می باشد. پوسچرهای مربوط به کار و طراحی محیط کار نقشی حیاتی و اساسی در پیشروی اختلال اسکلتی عضلانی ایفا میکند.
وقتی فرد کارهای فراتر از توانایی های بدن انجام می دهد، در واقع سیستم اسکلتی عضلانی خود را در معرض ریسک قرار میدهد. در این مواقع ارزیابی محیط کار به ما میگوید که سیستم بهبودی فرد قادر به ادامه مقابله با خستگی نخواهد بود. ارزیابیها همچنین به ما نشان میدهند که ریسک فاکتورهای ارگونومی وجود دارد. از نظر درمانگران در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان ریسک فاکتورهای مربوط به فرد در حال پیشرفت، عدم تعادل سیستم اسکلتی عضلانی می باشد و یک اختلال سیستم اسکلتی عضلانی در حال وقوع می باشد.
ریسک فاکتورهای مرتبط با کار:
موارد زیر دو ریسک فاکتور اصلی در بخش مرتبط با کار هستند:
- حرکات تکراری فراوان:
بسیاری از حرکات دندانپزشکان و چرخه های آن تکراری، مداوم و در ساعات طولانی ادامه دار می باشند. فعالیت های تکراری مداوم و ریسک فاکتورهایی مانند نیرو و یا وضعیت بدنی نادرست در ترکیب با هم می توانند باعث اختلال اسکلتی عضلانی شود. توصیه می شود که چرخه حرکات تکراری نباید بیشتر از ۳۰ ثانیه باشد. در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان در نظر گرفته میشود که معمولاً دندانپزشکان در قسمت گردنی دچار پوسچر نامناسب می باشند. توصیه می شود که حداکثر گردن در طول کار ۳۰ درجه خم شود. این وضعیت باید نهایتاً کمتر از دو ساعت در روز باشد. چون در اثر مداومت بیشتر از دو ساعت در روز فرد به اختلال اسکلتی عضلانی مبتلا می شود.
- اعمال نیروهای فراوان:
بسیاری از فعالیتها نیاز به نیرو های فراوانی در بدن دندانپزشکان دارند. این تلاش عضلانی در پاسخ به نیروهای فراوان افزایش مییابد. این افزایش با خستگی مصادف میشود. این خستگی به سمت اختلال اسکلتی عضلانی پیشروی می کند.
علائم و نشانه های مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان:
علائم و نشانه های آن بنا بر علت درد متفاوت است اما برخی از رایج ترین نشانه های آن عبارتند از:
- درد و سفتی
- احساس سوزش در عضلات
- خستگی
- انقباضات عضلانی
- دردی که با حرکت بدتر شود
- آشفتگی خواب
نشانه های درد در کمر نوعی درد است که در کمر یا بین انتهای دنده ها و بالای پاها می باشد. اختلالات اسکلتی عضلانی در اندام فوقانی بسیار رایج است. معمولاً افرادی که از این نوع در رنج میبرند، خشکی مفصل، سفتی عضلانی، قرمزی و التهاب را در ناحیه مبتلا احساس می کنند. در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان برخی از افراد احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی، تغییرات رنگ پوست و کاهش تعریق را در دست ها تجربه میکنند.
فازهای اختلال اسکلتی عضلانی:
- فاز اولیه آن با درد و احساس خستگی در اندام مبتلا اتفاق میافتد. این درد در شب ها ناپدید می شود.
- فاز میانی: درد و خستگی در ابتدای کار اتفاق میافتد و تا شب ادامه مییابد. این درد می تواند ظرفیت کاری فرد را کاهش دهد.
- فاز نهایی: درد خستگی و ضعف به نوعی ادامه مییابد.
در واقع سخت است که بگوییم چه زمانی یک فاز پایان مییابد و فاز دیگر شروع میشود.
در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان درد اولین نشانه ای است که به ما میگوید تاندون ها و عضلات باید استراحت کنند تا بهبود یابند. به محض تشخیص نشانه های آنها باید در این مورد فرد آگاهی پیدا کند.
ارزیابیهای مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان در کاردرمانی و توانبخشی:
کاردرمانگر در برخورد با دندانپزشکان مبتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی، ابتدا ارزیابی جامع و کاملی را انجام میدهند. این ارزیابی شامل بررسی وضعیت تک تک مفاصل، استخوان ها، عضلات، لیگامانها، تاندون ها، دیسکها، مهرهها، ستون فقرات، اعصاب و… می باشد. اما این ارزیابی به این موارد ختم نمیشود بلکه عوامل مهم تر و موثرتری وجود دارد که کاردرمانگر در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان آنها را به طور کامل بررسی می کند. کاردرمانگر موارد زیر را بررسی می کند:
- فرد هنگام کار پوسچر و وضعیت بدنی صحیحی دارد.
- آیا فرد این وضعیت را به مدت طولانی تکرار میکند.
- درمانگر میزان زوایای مفاصل بدن هنگام کار بررسی می کند.
- کاردرمانگر تجهیزات فرد را در محیط بررسی می کند تا ببیند که بر وضعیت مخرب سیستم های بدن اثر دارد یا نه.
- محیط های مرتبط با فرد بررسی میشود.
- علایق فرد و تفریحات فرد بررسی میشود.
کاردرمانگر تمامی این موارد را در نظر میگیرد و با توجه به آن برنامه توانبخشی را میگیرد. در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان این برنامه از فردی به فرد دیگر متفاوت است. چون عوامل ذکر شده در هیچ فردی با فرد دیگر یکسان نیست. پس کاردرمانگر پس از هدفگذاری برای درمان به اجرای مداخلات میپردازد.
کاردرمانگر در نظر میگیرد که فرد در کدام فاز این اختلال قرار دارد و با توجه به آن با فرد کار میکند. کاردرمانگر با توجه به ریشه مشکل، به کاهش درد دندان پزشکان کمک فراوانی میکند. کاردرمانگر برای درد در هر ناحیه بسته به وضعیت پیشرفت آن برنامه متفاوتی دارد.
برای اطلاعات بیشتر در زمینه نکاتی کاربردی برای داشتن یک وضعیت ایستایی مناسب، لینک زیر را مطالعه فمایید.
مداخلا کاردرمانی و توانبخشی در مشکلات اسکلتی عضلانی:
مداخلات درمانی شامل تمرینات متعددی می باشد. این تمرینات در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان شامل ورزش ها و حرکاتی درمانی مخصوص می باشد که کار درمانگر با تجربه عضلات و مفاصل درگیر آن را توصیه می کند. کاردرمانگر میداند که کدام عضله و مفصل درگیر است. پس با توجه به آن تمرینات و ورزش ها را ارائه میدهد.
با توجه به ناحیه درگیر برخی از عضلات نیاز به تقویت و برخی نیاز به کشش دارند. درمانگر با طراحی تمرینات مرتبط به بهبود فرد کمک می کند. ممکن است این تمرینات برای فرد در زندگی روزمره اتفاق بیفتد. کاردرمانگر تمرین را طوری برای فرد تعیین میکند که کاربردی و موثر باشد. مثلاً در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان در نظر میگیرند که سبک زندگی و کار یک دندانپزشک باید یک پزشک متخصص مغز و اعصاب متفاوت است. پس قطعاً نوع فعالیت ها و تمرینات طوری است که با محیط فرط تطابق دارد.
انواع مداخلات کاردرمانی در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان
معمولاً اختلال اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان در ناحیه گردن، شانه و دست اتفاق میافتد. پس به این نواحی توجه خاصی میشود. درمانگر به فرد تمریناتی را در خانه نیز ارائه می دهد تا سرعت بهبودی فرد افزایش یابد. کاردرمانگر همه فعالیتها و کارهای دندانپزشکان مبتلا به اختلال اسکلتی عضلانی را ارزیابی میکند تا بتواند ریشه این اختلال را بیابد. با پیدا شدن ریشه اختلال در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان درمان بهتر پیش میرود.
مثلاً ممکن است فرد پوسچر و وضعیت بدنی نادرستی را در ناحیه گردن به صورت مکرر و به مدت طولانی در روز تکرار کند. کاردرمانگر با جایگزین کردن این وضعیت با وضعیتی که کمتر را در معرض فرسودگی قرار میدهد، به بهبود فرد کمک شایانی میکند. کنار این اقدامات، کاردرمانگر با ارائه تمرینات به فرد به وضعیت فرد کمک فراوانی می کند. کاردرمانگر همچنین به فرد استراتژیهای را ارائه میدهد که با قرار دادن فرد در وضعیت مناسب در حین وضعیت های استرس زا، به بهبود فرد و عملکرد فرد کمک فراوانی میکند.
کاردرمانگر در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان با بررسی طراحی و وضعیت سایر محیطهای فرد به بهبود فرد کمک می کند. مثلاً برای جبران خم شدن طولانی مدت گردن فرد هنگام کار، کاردرمانگر هنگام شب برای خواب وضعیتی را به فرد توصیه میکند تا فرد این فشار را جبران کند. ممکن است این وضعیت با ایجاد کشش در عضلات از کوتاهی عضلات درگیر جلوگیری کند.
انواع مدالیته ها و روش های توانبحشی در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان
همچنین هنگام کار در کلینیک با اعمال مدالیته های فیزیکی روی مفاصل و عضلات درگیر، به بهبود فرد کمک شایانی میکند. این مدالیته ها میتواند شامل استفاده از گرما درمانی، سرما درمانی و سایر مداخلات در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان باشد. تشخیص نوع مدالیته بنا بر وضعیت فرد به عهده درمانگر می باشد و متناسب با آن با دندانپزشک کار میکند. این مدالیته ها میتواند به کاهش درد، کاهش التهاب و افزایش انعطاف پذیری بافتها و کارآمدی عضلات و بافت های عضلانی کمک فراوانی میکند. کاردرمانگر نحوه حفاظت از بافت ها و مفاصل را به فرد یاد میدهد.
کاردرمانگر راه های حفظ انرژی و مقابله با خستگی را به فرد یاد میدهد. این راه می تواند شامل شناسایی اولویتهای فرد، میزان مداومت کار و سایر موارد در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان باشد. کاردرمانگر با توجه به این موارد راهکارهایی را به فرد یاد میدهد تا با این مشکلات مقابله کند و این مشکلات کیفیت زندگی فرد و کار فرد را تحت تاثیر قرار ندهد.
اینجا اهمیت ارزیابی اولیه مشخص میشود. در ارزیابی اولیه کاردرمانگر تمامی اولویتها و محدودیتهای فرد را مد نظر قرار میدهد و با توجه به آن به برنامهریزی و تجویز می پردازد.

برای مشاوره، رزرو نوبت، خدمات آنلاین و ویزیت در منزل با ما تماس بگیرید.
تمرینات منزل در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان
همانطور که گفتیم کاردرمانگر تمریناتی را نیز در خانه به فرد ارائه میدهد. این تمرینات در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان تا حد امکان سعی می شود که برای فرد معنادار باشد. مثلا تمرین خانمی معلم با خانمی دندانپزشک میتواند متفاوت باشد. چون وظایف این دو فرد متفاوت است. مثلاً برای خانمی که در خانه خود لباس ها را اتو می کند تمرین طوری طراحی میشود که همزمان با انجام درست این کار و جلوگیری از آسیب به فرد فعالیتهایی انجام شود که فرد حین آن تمرین درمانی را انجام دهد. مثلا ممکن است فرد نیاز به حرکت شانه در زنجیره بسته داشته باشد پس همین طوری طراحی می شود که علاوه بر انجام وظایف و مسئولیتها برای فرد خواص درمانی داشته باشد.
این امر در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان به مرور باعث جایگزین شدن عادات مضر و نامناسب با عادات و حرکات مناسب و مفید در زندگی روزمره و عملکردهای کاری شود.
توانبخشی در زندگی روزمره در مشکلات اسکلتی عضلانی:
در واقع کاردرمانی کاری میکند که عادت مناسب و حرکات درمانی در جزء به جزء زندگی فرد جای گیرد و فرد از پیشرفت اختلال اسکلتی عضلانی به دور بماند. با پیشرفت همزمان برنامه درمانی در کلینیک انجام تمرینات در خانه، فرد تا حد ممکن بهبود می یابد.
باید اشاره کرد که سرعت بهبودی هر فرد بنا بر شدت پیشروی اختلال اسکلتی عضلانی قبل از مراجعه به مرکز توانبخشی، میزان همکاری فرد در تمرینات، میزان توجه فرد در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان به جایگزین کردن عادات و حرکات درست و سالم به جای حرکات مضر قبلی و سایر عوامل بستگی دارد. مثلا میزان بهبودی فردی که در فاز نهایی و پیشرفته این اختلال به کار درمانی و مراجعه کرده است قطعاً با میزان بهبودی فردی که در فاز اولیه این اختلال به مرکز توانبخشی مراجعه کرده است، متفاوت است.
با پیروی فرد از تجویزهای کاردرمانگر در مورد مناسب سازی محیط کاری و حذف عوامل مخرب در صورت امکان، بهبودی فرد افزایش می یابد و در نهایت برنامه توانبخشی در اختلال اسکلتی عضلانی در دندانپزشکی به بهبود کیفیت زندگی، کار و جلوگیری از بدتر شدن فرد در مشکلات اسکلتی عضلانی در دندانپزشکان به مرور زمان کمک شایانی میکند.
منابع
برای اطلاعات بیشتر در زمینه زانو درد و راه های پیشگیری و درمان آن، لینک زیر را مطالعه فرمایید.