آرتریت روماتوئید به چه عارضه ای گفته می شود؟
آرتریت روماتوئید یا همان روماتیسم مفصلی، یکی از انواع شایع بیماری های خودایمنی و التهابی است؛ بله درست است، این بیماری، یک بیماری خودایمنی می باشد، به این معنی که سیستم ایمنی بدن شما به صورت اشتباهی به سلول های سالم بدنتان حمله ور می شود و زمینه ی بروز التهاب در سلول هایی که به آن حمله شده را فراهم می کند. فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید، یکی از بهترین راه های مقابله با علائم این بیماری می باشد.
آرتریت روماتوئید عمدتاً به مفاصل حمله ور می شود، درواقع معمولاً چندین مفصل را در یک زمان تحت آسیب خود قرار می دهد. این بیماری معمولا مفصل های دست، مچ دست و زانو را درگیر می نماید. پوشش داخلی مفصلی که به آرتریت روماتوئید مبتلا شده است، دچار التهاب می شود و همچنین، بافت آن مفصل نیز آسیب قابل توجهی می بیند. این آسیب بافتی می تواند سبب بروز دردهایی طولانی مدت یا مزمن، عدم ثبات (عدم تعادل) و حتی تغییر شکل (بدشکلی) شود.
آرتریت روماتوئید همچنین می تواند سایر بافت های بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهد و سبب بروز اختلالات و مشکلاتی در بخش هایی حیاتی مانند قلب، ریه ها و چشم ها شود.
اهمیت مداخلات فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید
درحقیقت، فیزیوتراپی یک درمان غیر جراحی برای آرتریت روماتوئید محسوب می گردد که می تواند به طور تاثیرگذاری، التهاب و درد مفاصل بیمار را تا حد زیادی تسلا دهد. همچنین مداخلات فیزیوتراپی برای این بیماری به بازیابی عملکرد و قدرت عضلات، انعطاف‌پذیری و دامنه ی حرکتی شان کمک می‌کنند و شما را برای پیروزی هرچه بهتر در مبارزه با درد های آزاردهنده ی این بیماری در آینده مجهز می نمایند.
فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید
برنامه ی توانبخشی از طریق فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید، معمولاً با مداخلات غیرفعال ( یعنی مداخلاتی که طی آن ها، نیاز چندانی به انجام حرکات و فعالیت های فیزیکی توسط خود بیمار نباشد) شروع می شود. هنگامی که احساس کردید برای انجام فعالیت های فیزیکی به وسیله ی مفصل یا مفاصل درگیر خود آمادگی لازم را دارید، بسته به صلاح دید فییوتراپیست، مداخلات فعالی برای شما شروع خواهد شد که بدن شما را تقویت کرده و از ایجاد درد بیشتر در مفاصل تان جلوگیری می کند. لازم به ذکر است که تمرینات منظم ورزشی، بخش مهمی از درمان شما می باشد و فیزیوتراپیست تان در این زمینه با شما همکاری های لازم را خواهد داشت تا برنامه ای را که فقط برای شما تهیه می شود به خوبی به اجرا درآید.
مداخلات غیرفعال فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید
چند مورد از مهم ترین مداخلات غیرفعال فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید به شرح زیر است:
سرما درمانی
سرما درمانی، می تواند التهاب های دردناک آرتریت روماتوئید را در مفاصل درگیر کاهش دهد. کاری که طی سرما درمانی صورت می گیرد به این گونه است که گردش خون را کند می کند تا تورم را کاهش دهد. فیزیوتراپیست شما ممکن است یک کمپرس سرد را روی ناحیه ی مفصلی مورد نظر قرار دهد، همچنین می تواند بسته به شرایط، از ماساژ یخ نیز بهره ببرد و یا حتی از اسپری هایی مخصوص برای خنک کردن بافت های ملتهب استفاده نماید.
گرما درمانی
فیزیوتراپیست طی گرما درمانی، با آرام کردن وضعیت مفاصل و عضلاتی خسته و سرعت دادن به جریان خون در ناحیه ی دردناک، روند بهبود طبیعی مفصل های آسیب دیده را آغاز می کند. به واسطه ی این روش، خون، اکسیژن و مواد غذایی بیشتری به مفاصل مدنظر فرستاده می شود.
البته باید اشاره کرد که گرما ممکن است به طور کامل، درد های ناشی از آرتریت روماتوئید را از بین نبرد، اما می تواند به طور موثری دردهای مزمن مفصلی شما را کاهش دهد. روند گرما درمانی از طریق چند روش استفاده می شود: از طریق گرمای خشک ( به وسیله ی یک پد گرم کننده یا یک حوله ی خشک و داغ ) یا گرمای مرطوب ( به واسطه ی حرارت بخار یا یک پارچه ی مرطوب و گرم ).
حواستان باشد هنگامی که پس از پایان هریک از جلسات فیزیوتراپی، می خواهید به تنهایی از مداخله ی گرما درمانی در منزل استفاده کنید، هرگز نواحی و مفاصل دردناک تان را بیش از حد در معرض گرما قرار ندهید. اگر از پد گرم کننده استفاده می کنید، حتما میزان گرمای آن در حد کم یا متوسط باشد. هنگام استفاده از حوله ی داغ، ابتدا آن را لمس کنید تا مطمئن شوید که خیلی داغ نباشد.
هر دو روش گرما درمانی و سرما درمانی، به نوبه ی خودشان، مجموعه ای از مزایای خاص خود را دارند و فیزیوتراپیست شما ممکن است بین آنها به طور متناوب عمل کند تا بهترین نتایج را شاهد باشید.
آب درمانی
آب درمانی همانطور که از نام آن پیداست، درمانی شامل آب است و جالب است بدانید که یک درمان ایده آل نیز برای آرتریت روماتوئید محسوب می گردد. آب درمانی به عنوان یک مداخله ی غیرفعال، ممکن است به سادگی نشستن فرد مبتلا در یک حمام با شرایطی خاص برای تسکین درد، شل کردن عضلات و حالت دادن به بدن وی بدون ایجاد هیچ گونه استرس غیر ضروری بر مفاصل خسته باشد.
ماساژ
ماساژ در خیلی حالات، ممکن است به شل شدن مفاصل و عضلات شما کمک کند تا به طور موثرتری قادر به استفاده از آنها باشید. فیزیوتراپیست شما ممکن است از گرما درمانی و سرما درمانی همراه با ماساژ برای تاثیرگذاری بیشتر و بهتر استفاده کند.
اولتراسوند
درمان به روش اولتراسوند از امواج صوتی برای ایجاد حرارت ملایم استفاده می کند که گردش خون را در بافت های عمقی بدن شما افزایش می دهد. اولتراسوند به کاهش سفتی، التهاب و درد کمک می کند. این مداخله ی غیرفعال همچنین دامنه ی حرکتی شما را نیز بهبود می‌بخشد، که احتمالاً به دلیل درد ناشی از آرتریت روماتوئید دچار محدودیت شده است.
مداخلات فعال فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید
سنگ بنای خیلی از برنامه های مداخلاتی فیزیوتراپی برای این بیماری، تمرینات ورزشی است. هنگامی که دوره ی مداخلات غیرفعال خود را به صورت کامل گذراندید، فیزیوتراپیست شما یک برنامه ی مداخلات فعال را به صورت اختصاصی برای شما ایجاد می کند( به این دلیل می گوییم اختصاصی، چون که شرایط هر بیمار، با بیمار دیگر حتی اگر به بیماری مشابهی هم مبتلا باشند فرق می کند و نمی توان برای همه، یک نسخه ی مشابه پیچید ). مداخلات فعال، که شامل تمرینات ورزشی خاص به صورت منظم است، به رفع مشکل سفتی مفصلی، تقویت قدرت و بهبود حرکت مفاصل کمک می کند. این مداخلات نه تنها دردهای مکرر و مزمن مفاصل را مهار می نماید، بلکه سلامت کلی شما را نیز بهبود می بخشد و در صورت لزوم به کاهش وزن تان نیز کمک می کند. فیزیوتراپیست تان در تدوین یک برنامه ی مداخلاتی بر اساس علائم خاص و سابقه سلامتی تان، با شما همکاری های لازم را خواهد داشت.
مداخلات فعال فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید
برخی از مهم ترین مداخلات فعال فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید به شرح زیر است:
کار روی انعطاف پذیری و تقویت عضلات
یکی از اولین و مهم ترین علائم ابتلا به بیماری آرتریت روماتوئید، محدود شدن دامنه ی حرکتی مفاصل درگیر، به میزانی قابل توجه است. با استفاده از تمرینات کششی و تقویتی متناسب با وضعیت بیمار و درصد درگیری مفاصل وی، فیزیوتراپیست به او کمک می کند تا عضلات خود را بهتر حرکت دهد، به لحاظ قدرتی هم تقویت گردد و حرکت مفاصل نیز بهبود یابد. هرچه عضلات عضلات قوی تر باشند، درد را بهتر می توانند کنترل کنند.
تمرینات ورزشی هوازی
تمرینات ورزشی هوازی مانند دوچرخه سواری و پیاده روی برای مبتلایان به آرتریت روماتوئید، تمریناتی ایده آل محسوب می گردند؛ چراکه ستون فقرات آن ها، بدون وارد آمدن فشار های غیر ضروری به مفاصل، تقویت می شوند. تمرینات ورزشی هوازی همچنین به کاهش وزن این بیماران نیز کمک می کند و به صورت غیر مستقیم، دست کم چند کیلوگرم از فشاری که روی مفاصل ضعیف و درگیر آن ها وارد می شود، می کاهد.
آب درمانی
آب درمانی یا همان تمرینات مبتنی بر آب که پیش از این، آن را به عنوان یک مداخله ی غیرفعال فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید معرفی کرده بودیم، به عنوان یک مداخله ی فعال نیز ممکن است برای یک تهویه ی هوازی ملایم برای بیمار از سوی فیزیوتراپیست توصیه گردد.
سخن پایانی
فیزیوتراپیست در کنار ارائه ی مداخلات فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید، اصولی را نیز به بیمار آموزش می دهد تا چگونگی مدیریت علائم آرتریت روماتوئید، مخصوصا دردهای ناشی از آن، را به بهترین شکل ممکن مدیریت کند. هدف نهایی مداخلات فیزیوتراپی برای این بیماری، این است که بیمار دانشی کافی و کاربردی برای کمک به کنترل علائم خود بدون نظارت مستقیم فیزیوتراپیست را کسب نماید. مسلما رعایت توصیه ها و نکات درمانی و مدیریتی ارائه شده توسط فیزیوتراپیست از جانب خود بیمار، کلید نهایی بهبودی و حفظ عملکرد مفاصل وی می باشد.