آب درمانی یکی از متد های بسیار موثر درمان های توانبخشی می باشد برای انواع متفاوتی از وضعیت ها و شرایط تجویز می شوند. این روش درمانی توسط متخصصین توانبخشی و بر اساس برنامه ریزی دقیق جهت رسیدن به اهدافی خاص انجام می گیرند. افراد زیادی ممکن است به دنبال دریافت خدمات آبدرمانی باشند. در همین راستا می خواهیم در مورد آنکه آب درمانی چیست و همچنین فواید آب درمانی در ادامه توضیحاتی ارائه بدهیم.
آب درمانی چیست ؟
- انجام تمرینات در آب یکی از موثرترین روش ها برای کاهش عوارض صدمات واحدها استخوانی عضلانی می باشد.
- بسیاری از تمرینات توانبخشی زیر نظر کاردرمانگر یا فیزیوتراپیست که خارج از آب انجام می شود را می توان در داخل آب انجام داد.
- برنامه ها و تمرینات این متد درمانی مانند تمرینات خارج از آب اجزایی مانند گرم کردن، حرکات کششی و استقامتی، تقویتی و استراحت دارند.
- معمولا دمای آب در استخرهای معمولی در حد 27 تا 30 درجه سانتی گراد می باشد. در صورتی که هدف تمرینات آب درمانی افزایش انعطاف پذیری و ریلکسیشن باشد بهتر است دمای آب بالاتر از این مقدار باشد اما برای تمرینات هوازی دمای آب باید کمتر از دمای معمولی استخرها باشد.
- با تمیرن در آب، خون علاوه براندام ها در تمام بدن پخش می شود. این تغییر در گردش خون سبب افزایش برگشت خون وریدی می شود و این پایه اساس تمام تغییرات فیزیولوژیک حاصل از قرار گیری درآب می باشد. میزان افزایش دمای بدن بستگی به میزان فرو رفتن درآب دارد. دروضعیت ایستاده نسبت به خوابیده و نشسته بیشترین تغییرات فیزیولوژیک رخ می دهد.
- گرما از طریق مناطقی که زیر آب هستند جذب شده و از طریق غدد عرقی که در خارج از آب قراردارند دفع می شود.
فواید آب درمانی
آبدرمانی و کاهش اسپاسم عضلانی و درد
عضلات در قسمت های از بدن که آب بادرجه بیش از 37 درجه سانتی گراد قرارگرفته اند با افزایش جریان خون باعث کاهش تون می شوند. هرچه آب گرم تر باشد اثرات آن در این مورد بیشتر است. قرار گرفتن در آب موجب ریلکس شدن بیماران می شود و احساس راحتی بیشتری برای آنها ایجاد می کند. آب گرم با تحریکات سیستم عصبی موجب انحراف توجه بیمارنسبت به درد می شود.
افزایش دامنه حرکتی
قرار گرفتن در آب مو جب شناور شدن بدن می شود و نیروهای وارد بر مفاصل اسیب دیده را کاهش می دهد.
آبدرمانی و افزایش قدرت و تحمل عضلات
میزان مقاومت آب در برار حرکت نسبت به هوا بیشتر است، اما علی رغم این مسئله اندام هارحت تر در آب حرکت داده می شوند. اعضای فرورفته درآب در تمامی جهات با مقاومتی که آب ایجاد می کند روبه رو می شود و این مسئله باعث تقویت عضلات می شود. برای پیشرفت تمرینات مقاومتی در آب می توان از تیوب های لاستیکی و دمبل های تمرین در آب و وزنه های مچ دست و باندهای لاستیکی استفاده کرد.
بهبود تغذیه و افزایش روند ترمیم
در صورتی که دمای آب بیشتر از 34 درجه سانتی گراد باشد موجب افزایش جریان خون می شود. آب درمانی با بهبود برگشت خون وریدی موجب می شود که که مواد متابولیک و ناشی از سوخت و ساز بدن سریع تر دفع شوند.
آب درمانی و نقش آن در بهبود عملکرد عضلات تنفسی
وقتی مراجع تا حد سینه در آب فرو می رود فشار های وارده بر دیواره ی قفسه سینه و شکم وی در هنگام تنفس افزایش می یابند. آب به عمل دم مقاومت می دهد و این مسئله موجب بهبود عملکرد عضلات تنفسی می شود. اسپاسم عضلات تنفسی با آب ولرم کاهش می یابد.
بهبود روحیه و افزایش اعتمادبه نفس
بیمارانی درد دارند و نمی توانند تمرینات خارج از آب انجام دهند و حتی قادر به راه رفتن نمی باشند راه رفتن در آب امکان مناسبی برای تمرینات و راه رفتن آنها فراهم می کند و اعتماد به نفسشان را بالا می برد.
کاهش ادم از فواید آب درمانی
فشار هیدروستاتیک آب مانع تجمع خون در قسمت های پایین تر از بدن می شود و از این طریق به کاهش ادم به خصوص در اندام تحتانی کمک می کند.
تحریک حس عمقی
به دلیل که در آب کنترل حرکات بیشتر و بهتر می باشد این مسئله در بهبود تعادل و تقویت حس عمقی در مراجعین موثر است.
سایر موارد موثر…
- در زمانی ورزشکار برای استراحت به بافت صدمه دیده مجبور است استراحت داشته باشد برای حفظ تناسب قلبی عروقی می تواند آبدرمانی را امتحان کند.
- با توجه به تغییر مرکز تقل بدن در آب لذا بیمارانی که ضعف عضلانی شدید در صورتی که با برهم خوردن تعادل قادر به برگشت به وضعیت اولیه نباشند نباید در آب تمرین کنند.
- بیمار می تواند با توجه به نظر کاردرمانگر یا فیزیوتراپیست خود در آب به سمت جلو و عقب و به یک طرف راه برود. پازدن دوچرخه ای و حرکات اندام فوقانی و تحتانی را می توان به راحتی در آب انجام داد.
موارد منع استفاده از آب درمانی چیست ؟
از جمله موارد منع استفاده از آبدرمانی می توان موارد زیر را مثال زد:
- نارسایی کلیوی
- بیماری های پوستی و مسری و زخم های باز و مزمن
- بی اختیاری ادرار و مدفوع
- صرع و فشار خون متغییر
- در زمان رادیوتراپی و شیمی درمانی
- بیماری های عفونی
- نارسایی قلبی
- دوران قاعدگی
- بیماری های انسدادی ریه
- التهاب گوش تمرین