درمان تعادل در ام اس
نداشتن تعادل و زمین خوردن های مکرر ، از شایع ترین مشکلاتی است که افراد مبتلا به ام اس با آن دست و پنجه نرم می کنند .در ادامه این مطلب به بررسی علت بی تعادلی در ام اس خواهیم پرداخت و همچنین تمرینات تعادلی و درمان تعادل درام اس برای این مشکل ارائه خواهیم کرد.
چرا افراد مبتلا به ام اس ، مشکل تعادل دارند ؟
مخچه ، مهم ترین مرکز موثر در تعادل است .در افراد مبتلا به ام اس درگیری مربوط به بخش مرکزی سیستم عصبی یعنی مغز (مخ و مخچه ) و نخاع ، می باشد( سیستم ایمنی، غلاف میلیون سلول های عصبی را تخریب می کند).
بنابر این افراد مبتلا به ام اس معمولا مشکلات تعادل دارند . در افرادی که درگیری درمخچه متمرکز است، احتمال داشتن مشکلات تعادلی بیشتر خواهد بود.
علاوه بر مخچه،با درگیری هر یک از موارد زیر در بیماری ام اس ، احتمال ایجاد مشکل تعادل وجود دارد :
سیستم بینایی، سیستم حسی، سیستم شنوایی و وستیبولار، ناهماهنگی، ضعف عضلات، مشکلات حرکتی، مشکلات شناختی، درد های عضلانی، سفتی اندام و … .
برای درمان مشکلات تعادلی در ام اس، چه راهکار های وجود دارد ؟
• درمان دارویی
تجویز داروهای مختلف در بیماری ام اس ، به شکل علامت درمانی با اثرگذاری روی سرعت هدایت عصبی، می تواند روی مشکلات مربوط به راه رفتن، تعادل، علائم شناختی و …اثر گذار باشد .
• توانبخشی
توانبخشی و به خصوص کاردرمانی با ارائه تمرینات مناسب و استفاده از راهبرد های منطبق بر زندگی روزمره فرد ، به بهبود مشکلات مختلف در بیماران ام اس و به خصوص درمان تعادل د ر ام اس، کمک خواهند کرد.
کاردرمانی در درمان مشکلات تعادلی ام اس، چه نقشی دارد؟
کاردرمانی با ارائه تمرینات، آموزش فرد، آموزش خانواده و تطبیق محیط زندگی به فرد کمک می کند که با مشکلات تعادلی کمتر درگیر باشد.
تمرینات تعادلی ، تمرینات راه رفتن ،تمرینات قدرتی ، تمرینات وستیبولار ،تمرینات درکی حرکتی و … تعدادی از اقدامات کاردرمانی جهت مدیریت مشکلات تعادلی در ام اس می باشد.
• تمرینات تعادلی:
استفاده از ابزار مختلف مثل سطوح شیب دار ، سطوح متحرک و انجام تمرینات مختلف در وضعیت های مختلف بدنی مثل نشسته، ایستاده، در حال راه رفتن، روی پله و …
•تمرینات راه رفتن:
راه رفتن روی سطوح مختلف، استفاده از وسایل کمکی مثل انواع کفی ها و کفش ها ، ارتز، عصا، واکرو … تمرین روی سطوح گوناگون و شرایط محیطی مختلف
• تمرینات قدرتی در درمان تعادل ام اس
تقویت قدرت اندام تحتانی و فوقانی و عضلات تنه ،با کمتر کردن اثر ضعف عضلات و خستگی و همچنین حفظ عملکرد اندام، به بهبود تعادل کمک خواهد کرد.
• تمرینات وستیبولار
تمریناتی که در آن ها وضعیت بدن و سر در حال تغییر است و مغز باید وضعیت سر نسبت به بدم را تشخیص بدهد ، باعث تقویت سیستم وستیبولار می شود.سیستم وستیبولار از موارد موثر در تعادل می باشد.
• تمرینات درکی حرکتی
از آن جا که فعالیت های روزمره انسان صرفا حرکتی نیستند و حفظ تعادل در انجام آن ها نیازمند هماهنگی مهارت های سطح بالای شناختی و تمرینات حرکتی می باشد ، استفاده از این دسته از تمرینات توصیه می شود .
مهارت های درکی و شناختی مثل استفاده از حافظه فعال ، برنامه ریزی حرکتی، حل مساله و... .
همچنین در این تمرینات روی ورودی های مربوط به تعادل مثل سیستم بینایی ، شنوایی و… تمرکز خواهد شد.
تمرینات برای درمان تعادل در ام اس ( تمرین در منزل)•
وزن اندازی روی یک پا
فرد باید یک پای خود را با خم کردن زانو ،از زمین جدا کند و سعی کند وزن بدن را روی یک پا حفظ کند و سپس روی پای دیگر این تمرین را انجام دهد.
سعی کنید در هر بار تمرین مدت زمان ایستادن روی یک پا را افزایش دهید .
• اسکوات با دیوار
فرد باید با چسباندن پشت بدن به دیوار و خم کردن زانوها ، روی حالت اسکوات بنشیند.
• راه رفتن روی پنجه یا پاشنه پا
فرد باید مسیر مشخص را با راه رفتن روی پنجه یا پاشنه به پایان برساند. سعی کنید در طول مسیر کف پا را به صورت کامل در تماس با زمین قرار ندهید.
• راه رفتن به طرفین
فرد باید بایستد و به سمت پهلو قدم بردارد (به سمت چپ و راست ) ، برای سخت تر شدن تمرین ، طول قدم های خود را تغییر بدهید .
• راه رفتن به شکل گردوشکستم!
فرد باید بایستد و پاشنه یک پا را در جلوی پنچه پای دیگر قرار داده و حرکت کند.
با هر تعداد قدم شروع کنید و سعی کنید در تمرین های بعدی ، تعداد قدم هارا افزایش دهید .
• جفت پا ایستادن
فرد باید دو پای خود را کنار هم بگذارد و سعی کند تعادل خود را برای حداقل ۳۰ ثانیه حفظ کند
.• گام برداشتن از روی مانع
تعدادی مانع (وسایل مختلف در منزل ) در یک مسیر بگذارید. فرد باید بتواند بدون برخورد به وسایل و افتادن، از روی موانع قدم بردارد و عبور کند.
• چرخیدن تنه
فرد می تواند بایستد و یا بدون حمایت بنشیند ، در این حالت فرد باید تنه خود را در دو سمت راست و چپ بچرخاند .
• خم شدن به جلو و طرفین
فرد باید بایستد و بدون تکان دادن پاها سعی کند به سمت جلو حرکت کند و دوباره به حالت ایستاده برگردد . پس از انجام تمرین در حد توان ، فرد باید بدون تکان دادن پاها به طرفین خم شود و دوباره به حالت ایستاده برگردد.
• تمرینات کششی در درمان تعادل ام اس
تحقیقات نشان می دهد کشش روزانه در همه عضلات به خصوص عضلات اندام تحتانی حتی در حد ۱۰ دقیقه ، روی کاهش سفتی عضلات و مشکلات افتادن و تعادلی ، اثر مثبت دارد .
برای کشش های روزانه می توانید از ورزش یوگا یا پیلاتس کمک بگیرید .
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که بیماران ام‌اس باهاش مواجه می‌شن، مشکل در حفظ تعادل هست. خیلی مهمه که درمانگران و حتی پرستارها راهکارهای مناسبی برای کمک به این بیماران داشته باشن. تمرینات تعادلی که توی این مطلب گفته شده، واقعاً می‌تونه تأثیرگذار باشه. ممنون که اطلاعات مفید و کاربردی رو در دسترس قرار می‌دید!